İşten ayrılırken ödenen tazminatlarda yeni dönem

İŞÇİ ALACAĞI

Gelir Vergisi Kanunu’na göre, altı ayda bir artırılan kıdem tazminatı tavanını aşmamak üzere ödenen kıdem tazminatları için vergi ödenmiyordu. Tavanı aşan tutarlar ise gelir vergisine tabi tutuluyordu.

HaberTürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre; 27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7103 sayılı torba kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nda değişiklik yapıldı. İş akdini karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ya da ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu ya da iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar da kıdem tazminatı gibi değerlendirilmeye başlandı. Bu biçimde yapılan ödemelerin yıllık kıdem tazminat tavanını aşmayan tutarı için 27 Mart 2018 tarihinden itibaren vergi alınmıyor.

2019 yılı ilk yarısı için kıdem tazminatı tavanı 6 bin 17 lira düzeyinde bulunuyor. Daha önce, on yıllık çalışması bulunan bir işçi için 60 bin 170 liraya kadar olan kıdem tazminatı vergiden muaf tutuluyordu. Yasa değişikliği bundan dolayı, ikale sözleşmesi ve diğer adlar altında yapılan tazminatların da 60 bin 170 lirayı aşmayan kısmı vergiden muaf olacak.

DAVA AÇANLAR KAZANDI

Geçen yıl kanun değiştirilirken, yalnızca kamudaki 4/b ve 4/c’liler için daha önce kesilen vergilerin iadesi öngörüldü. Özel sektör çalışanlarına geçmişe dönük iadeye dair bir hüküm konulmadı.

Önceki yıllarda ikale ya da sonlandırma sözleşmeleri kapsamında ödenen tazminatın tamamı için gelir vergisi ödeyenlerin açtığı davalar Maliye Bakanlığı aleyhine sonuçlanmaya başladı. Maliye hem vergi iadesi, hem de mahkeme masraflarıyla karşı karşıya kaldı.

GERİYE DÖNÜK VERGİ İADESİ

Geçen hafta cuma gecesi sabaha karşı TBMM’de kabul edilen torba kanunla, geriye dönük vergi iadesine imkân sağlandı.

Buna göre, 27 Mart 2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi ya da ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tahsil edilen gelir vergisi iade edilecek. İade alabilmek için hak sahiplerinin vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri gerekiyor.

Vergi iadesinden faydalanmak üzere vazgeçilen davalar ile ilgili olarak yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilemeyecek.

Bu arada, söz konusu davaları üstlenmiş bulunan avukatlar vekalet ücreti alamayacakları için mağduriyetleri söz konusu olacak. Özellikle idari davalara bakan avukatların buna benzer mağduriyetleri son yıllarda çok sık yaşamaya başladığının altını çizmek gerekir.

TAVANI AŞAN TUTARIN VERGİSİ İADE EDİLMEYECEK

Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir yükseltiliyor. Ödemenin yapıldığı tarihteki kıdem tazminatı tavanını aşmayan söz konusu tazminat tutarları için ödenen vergiler iade edilecek. Aşan tutarların vergisi ise iade edilmeyecek.

Örneğin geçen yılın Ocak ayında işten ayrılan bir şahsa on yıllık hizmetinin karşılığı olarak 60 bin lira tazminat ödenmişse, o tarihteki 5.001 TL’lik tavan dikkate alınarak 50 bin 10 TL’ye kadar olan tutar için ödenen vergi iade edilecek.

Basın iş kolunda çalışanlar için ise 24 aylık brüt ücrete kadar olan tazminatlar için ödenen vergiler iade edilecek.

160 MİLYON LİRA İADE

Dava açan kişi sayısının 15 bin kaynaklında olduğu belirtiliyor. Bunlar için Maliye’nin 250 milyon lira ödeme yapması gerektiği kaydedildi. Bunun 160 milyon lirası iade edilecek vergiden, 90 milyonu da mahkeme ve avukat masraflarından oluşuyor.
Ancak, dava açmayan kişilerin müracaat yapmasıyla, iade edilecek tutarın daha da artması ifade edildi.

BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMI

Kanuna göre, hak sahiplerince vergi iadesi müracaatlarının, verginin ödendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren beş yıl içinde ilgili vergi dairesine yapılması gerekiyor. Örneğin, 2012 yılında iş akdi sona ermişse, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren beş yıl içinde müracaatda bulunmayanların alacakları zamanaşımına uğrayacak.

İŞSİZLİK TAZMİNATLARINDA VERGİYE AÇIKLIK GETİRİLDİ

Ölüm, engellilik, hastalık ve işsizlik nedenleriyle verilen tazminat ve yardımlar gelir vergisinden muaf tutuluyor. Ancak, uygulamada “işsizlik nedenleriyle” verilen tazminatlar konusu ile ilgili anlaşmazlık yaşanıyor. Geçen hafta Meclis’te kabul edilen kanunla bu konuya açıklık getirildi. Buna göre, Türkiye İş Kurumu tarafından yapılan işsizlik maaşı ödemeleri ile İş Kanunu uyarınca işe iade davasını kazanan işçiyi işe başlatmama tazminatları dışında kalan işsizlik adı altındaki tazminatlar vergiye tabi olacak.

Vergiden muaf tutulan işe başlatmama tazminatına arabuluculuk faaliyeti sonucunda tarafların, işçinin işe başlatılmaması konusu ile ilgili anlaşmaları durumunda sekiz aylık ücret tutarına kadar yapılacak tazminat ödemeleri de dahil olacak. Dava açılmasa bile arabulucuda anlaşılan işe başlatmama tazminatları vergiden muaf olacak. Ayrıntılar için bizi arayınız.